نظر اسلام درباره تلقیح مصنوعى چیست؟

[ کمیل پسر زیاد گفت : امیر المؤمنین على بن ابى طالب ( ع ) دست مرا گرفت و به بیابان برد ، چون به صحرا رسید آهى دراز کشید و گفت : ] اى کمیل این دلها آوند هاست ، و بهترین آنها نگاهدارنده‏ترین آنهاست . پس آنچه تو را مى‏گویم از من به خاطر دار : مردم سه دسته‏اند : دانایى که شناساى خداست ، آموزنده‏اى که در راه رستگارى کوشاست ، و فرومایگانى رونده به چپ و راست که درهم آمیزند ، و پى هر بانگى را گیرند و با هر باد به سویى خیزند . نه از روشنى دانش فروغى یافتند و نه به سوى پناهگاهى استوار شتافتند . کمیل دانش به از مال است که دانش تو را پاسبان است و تو مال را نگهبان . مال با هزینه کردن کم آید ، و دانش با پراکنده شدن بیفزاید ، و پرورده مال با رفتن مال با تو نپاید . اى کمیل پسر زیاد شناخت دانش ، دین است که بدان گردن باید نهاد . آدمى در زندگى به دانش طاعت پروردگار آموزد و براى پس از مرگ نام نیک اندوزد ، و دانش فرمانگذارست و مال فرمانبردار . کمیل گنجوران مالها مرده‏اند گرچه زنده‏اند ، و دانشمندان چندانکه روزگار پاید ، پاینده‏اند . تن‏هاشان ناپدیدار است و نشانه‏هاشان در دلها آشکار . بدان که در اینجا [ و به سینه خود اشارت فرمود ] دانشى است انباشته ، اگر فراگیرانى براى آن مى‏یافتم . آرى یافتم آن را که تیز دریافت بود ، لیکن امین نمى‏نمود ، با دین دنیا مى‏اندوخت و به نعمت خدا بر بندگانش برترى مى‏جست ، و به حجّت علم بر دوستان خدا بزرگى مى‏فروخت . یا کسى که پیروان خداوندان دانش است ، اما در شناختن نکته‏هاى باریک آن او را نه بینش است . چون نخستین شبهت در دل وى راه یابد درماند و راه زدودن آن را یافتن نتواند . بدان که براى فرا گرفتن دانشى چنان نه این در خور است و نه آن . یا کسى که سخت در پى لذت است و رام شهوت راندن یا شیفته فراهم آوردن است و مالى را بر مال نهادن . هیچ یک از اینان اندک پاسدارى دین را نتواند و بیشتر به چارپاى چرنده ماند . مرگ دانش این است و مردن خداوندان آن چنین . بلى زمین تهى نماند از کسى که حجّت بر پاى خداست ، یا پدیدار و شناخته است و یا ترسان و پنهان از دیده‏هاست . تا حجّت خدا باطل نشود و نشانه‏هایش از میان نرود ، و اینان چندند ، و کجا جاى دارند ؟ به خدا سوگند اندک به شمارند ، و نزد خدا بزرگمقدار . خدا حجتها و نشانه‏هاى خود را به آنان نگاه مى‏دارد ، تا به همانندهاى خویشش بسپارند و در دلهاى خویشش بکارند . دانش ، نور حقیقت بینى را بر آنان تافته و آنان روح یقین را دریافته و آنچه را ناز پروردگان دشوار دیده‏اند آسان پذیرفته‏اند . و بدانچه نادانان از آن رمیده‏اند خو گرفته . و همنشین دنیایند با تن‏ها ، و جانهاشان آویزان است در ملأ اعلى . اینان خدا را در زمین او جانشینانند و مردم را به دین او مى‏خوانند . وه که چه آرزومند دیدار آنانم ؟ کمیل اگر خواهى بازگرد . [نهج البلاغه]

نظر اسلام درباره تلقیح مصنوعى چیست؟

سؤال

نظر اسلام درباره تلقیح مصنوعى چیست؟ (مقصود از تلقیح مصنوعى این است که نطفه مرد را با وسایل خاصّى وارد رحم زن کنند و از این راه - بدون انجام عمل آمیزش - باردار گردد.)

پاسخ

تلقیح مصنوعى درباره نباتات و حیوانات سابقه دیرینه اى دارد، ولى تلقیح مصنوعى در انسان کاملا تازگى دارد و انگیزه افراد براى این کار، این است که کسانى که به علل، قدرت بر تولید مثل ندارند ولى زنان آنها از هر نظر براى باردارى آماده مى باشند، براى این که شبستان زندگى آنها به وجود فرزند روشن شود، نطفه همان مرد یا مرد دیگرى را از طریق وسیله پزشکى وارد رحم زن مى نمایند و از این راه باردار مى شود.

این مسأله در مراکز قانونگذارى جهان، مانند انگلستان و فرانسه و مصر و کشورهاى دیگر مورد بحث و گفتگو قرار گرفته است. مجلس عوام انگلستان تصمیم گرفت که هیأتى از حقوقدانان بزرگ تشکیل دهد تا درباره این موضوع مطالعه کنند. ولى پزشکان فرانسه انجام آن را موکول به رضایت زن و شوهر دانسته و در صورت رضایت طرفین، انجام آن را بى مانع مى دانند. پاپ در ایتالیا از طریق اعلامیه اى آن را تحریم نمود و مفتى اعظم مصر آن را بدتر از «پسر خواندگى» که در آیین اسلام ممنوع است، دانست.

تلقیح مصنوعى دو صورت دارد:

صورت اوّل: نطفه مرد را به همسر خود او تزریق کنند; این نوع تلقیح از نظر دلیل فقهى بى اشکال است، زیرا دو طرف همسر شرعى و قانونى یکدیگرند و مرد و زن حق دارند که صاحب فرزند شوند; در این قسمت فرق نمى کند که این کار از طریق آمیزش انجام گیرد یا از طریق وسایل طبّى صورت پذیرد. البتّه در انجام امر تلقیح مصنوعى باید کوشش نمود که منجر به ارتکاب حرامى نشود; مثلا، مرد بیگانه آن را انجام ندهد، بلکه خود شوهر عهده دار آن کار گردد.

صورت دوّم: نطفه مرد بیگانه اى به همسر شخص دیگر تزریق گردد; این نوع تلقیح از نظر اسلام که ازدواج را براساس احتیاط و دقّت و پرهیزکارى استوار کرده است بطور مسلّم مجاز نیست و نظر فقهاى بزرگ اسلام نیز همین مى باشد و از برخى از روایات که در باب ازدواج وارد شده است، مى توان تحریم آن را استفاده نمود.

گذشته از این از نظر اصول اخلاقى و اجتماعى و عاطفى، این کار هرگز صحیح و صلاح نیست و از سه نظر داراى مفاسدى است که ذیلا به آنها اشاره مى شود:

1- از نظر اخلاقى چنین کارى زن را به بى بند و بارى جنسى سوق مى دهد، زیرا کم کم به آمیزش هاى نامشروع تشویق مى کند و با خود چنین مى اندیشد که چه فرق مى کند که نطفه مرد بیگانه از طریق تلقیح مصنوعى وارد رحم او گردد یا از طریق آمیزش نامشروع، چه بسا این زن پس از انجام گرفتن این عمل ولو به رضایت شوهر، اقدام به آمیزش هاى نامشروع نیز بنماید، زیرا این کار براى او از نظر شوهر مخاطره اى به بار نخواهد آورد و اگر «باردار» شود مى تواند آن را به گردن تلقیح مصنوعى که با اجازه شوهر انجام گرفته بیندازد.

2- از نظر مسائل اجتماعى، این کار اساس خانواده را متزلزل مى سازد و موجب به هم ریختن نظام خانوادگى و به هم خوردن «نسب» مى گردد، زیرا مى دانیم یکى از مفاسدآمیزش هاى نامشروع همان اختلاف انساب و از بین رفتن رشته ارتباط میان کودکان و پدران است و این موضوع در این گونه تلقیح مصنوعى بطور روشن وجود دارد و نوزاد در این قسم از تلقیح مصنوعى، پس از تولّد و بزرگ شدن پدر واقعى خود را نخواهد شناخت.

3- نقش عاطفه در تربیت و پرورش فرزندان و تأمین هزینه زندگى آنان بسیار مهم و حسّاس است و هرگز نباید از آن غفلت نمود، زیرا عاطفه است که پدر را به پرورش فرزند و تحمّل هزینه زندگى او وادار مى سازد و عاطفه انسانى در صورتى برانگیخته مى شود که کودک را پاره تن خود بداند، ولى اگر متوجّه گردد که از کس دیگر است دیگر است دیگر دلیل ندارد که بار سنگین تربیت و زندگى او را به دوش بکشد.

ارسال شده در تاریخ : دوشنبه ، 24 مهر ماه ، 1385

س ا ::: پنج شنبه 85/8/25::: ساعت 5:0 عصر

نظرات دیگران: نظر

موضوعات یادداشت:

>> بازدیدهای وبلاگ <<

بازدید امروز: 10

بازدید د?روز: 0

کل بازدید :17076

>>اوقات شرعی <<

اوقات شرعی

>> درباره خودم <<